پروتکل درمانی جلسات غنی سازی روابط زناشویی با 4 پرسشنامه (docx) 1 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 1 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
Contents TOC \o "1-3" \h \z \u شيوه‌ي اجراي متغير مستقل: PAGEREF _Toc23753405 \h 1مقياس شادماني زناشويي(MHS) PAGEREF _Toc23753406 \h 2پيوست2 PAGEREF _Toc23753407 \h 4پرسشنامه رضايت زناشويي انريچ (ENRICH) PAGEREF _Toc23753408 \h 4پيوست3 PAGEREF _Toc23753409 \h 10فرم تجديد نطر شده مقياس سازگاري زناشويي(RDAS) PAGEREF _Toc23753410 \h 10پيوست 4 PAGEREF _Toc23753411 \h 13پرسشنامه محقق ساخته ويژگيهاي جمعيت شناختي PAGEREF _Toc23753412 \h 13پيوست5 PAGEREF _Toc23753413 \h 14فرمت جلسات غني سازي روابط زناشويي PAGEREF _Toc23753414 \h 14کاربرگها PAGEREF _Toc23753415 \h 29
چكيده
هدف اين پژوهش، تعيين تاثير غني سازي روابط بر بهبود كيفيت روابط زناشويي زوجين شهر اصفهان بود. روش پژوهش نيمه تجربي از نوع پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل بود . به منظور اجراي پژوهش 36 زوج در دو گروه آزمايش(20 نفر) و گواه(16 نفر) به طور تصادفي جايگزين شدند. متغير مستقل غني سازي روابط بود که در 8 جلسه بر روي گروه آزمايش انجام شد و در گروه گواه هيچ مداخله اي انجام نشد. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاري زناشويي(RDAS؛ باسبي، کران، لارسن و کريستنسن، 1995) بود. روايي پرسشنامه با استفاده از تحليل عاملي تاييدي و مدليابي معادلات ساختاري بررسي وتاييد شد. فرضيه‌هاي پژوهش عبارت بود از:
1- غني سازي روابط بر كيفيت روابط زناشويي موثر است.
2- غني سازي روابط بر ابعاد كيفيت روابط زناشويي شامل توافق زناشويي، رضايت زناشويي و انسجام زناشويي موثر است.
نتايج پژوهش با استفاده از آزمون تحليل كواريانس نشان داد كه كه غني سازي روابط بر بهبود نمره كل كيفيت زناشويي زوجين (05/0>P ) و ابعاد آن شامل توافق زناشويي(01/0>P ) ، رضايت زناشويي(01/0>P ) و انسجام زناشويي(01/0>P ) موثر بوده است. نتايج پيگيري پس از يک ماه نشان داد که بين گروه آزمايش و گواه در ميزان کيفيت روابط زناشويي و ابعاد آن تفاوت وجود دارد(001/0>P ) و اثر بخشي غني سازي بعد از يک ماه باقي مانده است.
کليد واژه ها: غني سازي روابط، کيفيت روابط زناشويي، توافق، انسجام، رضايت
شيوه‌ي اجراي متغير مستقل:
مهارتهاي غني‌سازي روابط زناشويي (متغير مستقل) در 8 جلسه آموزش داده شد که شرح جلسات در جدول(3-15) آمده است.
جدول(3-16). شيوه اجراي مهارتهاي غني‌سازي روابط زناشويي
جلساتروند جلسهجلسه اول معارفه، برقراري ارتباط اوليه، اجراي پيش‌آزمون، گرفتن تعهد، آشنايي با اصول و مقررات و اهداف جلسات، ارائه تكليفجلسه دوممرور تكاليف جلسه‌ي قبل، آموزش مهارتهاي صحبت كردن و مذاكره به عنوان مهارت بنيادي اول، مدلسازي مهارتها براي اعضاء، ارائه تكليفجلسه سوممرور تكاليف جلسه قبل آموزش مهارت خود ابزاري (مهارت دوم) و مهارت همدلي (مهارت سوم)، ، مدلسازي مهارتها براي اعضاء، ارائه تكليفجلسه چهارممرور تكاليف جلسه قبل، آموزش مهارت حل تعارض به عنوان مهارت بنيادي چهارم، مدلسازي مهارتها براي اعضا، ارائه تكليفجلسه پنجممرور تكليف جلسه‌ي قبل، آموزش مهارت آماده‌سازي و تسهيل و مدلسازي مهارتها براي اعضا، ارائه تكليفجلسه ششممرور تكاليف جلسه‌ي قبل، آموزش مهارت تغيير خود، آموزش مهارت تغيير همسر، مدلسازي مهارتها، ارائه تكليفجلسه هفتمبررسي تکليف جلسه‌ي قبل، مرور مهارتهاي آموخته شده تاکنون (7 مهارت)، آموزش مهارتهاي انتقال و تعميم، ارائه تکليفجلسه هشتمبررسي تکليف جلسه‌ي قبل، آموزش مهارت نگهداري و تداوم، اختتام جلسات، اجراي پس‌آزمون، تعيين زمان مرحله‌ي پيگيري
ابتدا از طريق نصب آگهي، برگزاري دوره آموزش مهارتهاي زناشويي به اطلاع مراجعين رسيد و از علاقمندان ثبت نام بعمل آمد. سپس پيش‌آزمون اجرا گرديد و شرکتکنندگان به دو گروه تقسيم شدند. گروه آزمايش در دوره‌ي 8 جلسه‌اي شرکت نمودند و مجموعاً در يک ماه آموزش داده شدند. در پايان جلسه‌ي هشتم، پس آزمون اجرا گرديد. پيگيري نيز پس از 1 ماه بعمل آمد.
پيوست1
مقياس شادماني زناشويي(MHS)
هدف اين مقياس برآورد شادماني فعلي شما از ازدواج تان در هريك از ده بعد فهرست شده در زير است . لطفاً دور يكي از اعداد (1 تا 10) مقابل هر يك از زمينه ها ي ازدواج را كه متناسب با وضع زناشويي شماست، دايره بكشيد. اعداد سمت چپ نشانگر ميزان خرسندي و اعداد سمت راست نشانه ميزان ناخرسندي است. با استفاده از مقياس عددي (1 تا 10) ، احساس امروز خود را دقيقاً بيان كنيد. سعي كنيد تمام احسا س هاي ديروز خود را كنار بگذاريد و فقط روي احساس امروز خود نسبت به هر يك از زمينه هاي ازدواج تمركز كنيد. همچنين سعي كنيد كه جواب شما به يك زمينه، روي جواب شما به ساير زمينه ها اثر نگذارد.
کاملا شادمان 10 98765432کاملا ناخرسند 1مسئوليت نسبت به خانواده 1پرورش و تربيت فرزندان2فعاليت هاي اجتماعي3پول4ارتباط كلامي (گفت و شنود) و غير كلامي5روابط جنسي6پيشرفت تحصيلي(يا شغلي)7استقلال خود8استقلال همسر9خرسندي كلي10
پيوست2
پرسشنامه رضايت زناشويي انريچ (ENRICH)
به پرسشنامه زير بر اساس وضعيت فعلي رابطه زناشوييتان پاسخ دهيد. پاسخهاي مربوط به اين پرسشنامه را در پاسخنامه(انتهاي صفحات) وارد کنيد.
من و همسرم كاملاً يكديگر را درك مي كنيم.
همسرم خلق و خوي مرا كاملاً مي شناسد و انها را قبول دارد.
رابطه بسيار خوبي با همسرم دارم.
همسرم برخي از نيازهاي مرا ارضاء نمي كند.
حتي يك لحظه هم از رابطه با همسرم ، متاسف نبوده ام.
از صفات شخصيتي و عادت هاي شخصي همسرم راضي هستم.
از نحوه ايفاي مسئوليتهايمان در زندگي مشترك ، بسيار راضي هستم.
از نحوه ي ارتباط( يا گفت وشنود) با همسرم خشنودم و احساس مي كنم همسرم مرا درك مي كند.
9-نحوه تصميم گيري درباره اختلافاتمان و حل و فصل انها بسيار راضي هستم.
10- از وضعيت اقتصادي خانواده و شيوه تصميم گيري هاي مالي ناراضي هستم.
11- از نحوه ي گذارندن اوقات فراغت و بودن در كنار همسرم بسيار راضي هستم.
12- از نحوه ي ابراز محبت و رابطه جنسي مان بسيار راضي هستم.
13- از نحوه ي ايفاي مسووليت هايمان به عنوان پدر و مادر ناراضي هستم.
14- از رابطه مان با اقوام وآشنايان ناراضي هستم.
15- احساس خيلي خوبي درباره نحوه انجام فرايض ديني و ارزش هاي مذهبي مان دارم.
16-رم خرده گير يا غالباً بدبين است.
17-گاهي نگران خلق و خوي همسرم هستم.
18- گاهي كه همسرم غمگين و گوشه گير است، نگران مي شوم.
19- يكي از مشكلات ما ، عادت همسرم به سيگار كشيدن و يا مشروب خوردن است.
20- در كارها نمي توانم روي همسرم حساب كنم.
21- گاهي رفتار همسرم در حضور ديگران ، مرا آشفته مي كند.
22- گاهي همسرم بسيار يك دنده مي شود.
23- از اين كه همسرم اغلب دير به منزل مي آيد، رنج مي برم.
24- گاهي نمي دانم با تغيير حالات همسرم چه بكنم.
25- گاهي فكر ميكنم همسرم بسيار زورگو است.
26-ابراز هر گونه احساس واقعي خود براي همسرم خيلي راحتم.
27- هنگامي كه مشكلي داريم، غالباً همسرم در جواب ، سكوت اختيار مي كند.
28- گاهي همسرم با اظهار نظرهاي خود مرا تحقير مي كند.
29- گاهي مي ترسم خواسته هاي خود را با همسرم مطرح كنم .
30- آرزو دارم كه همسرم احساساتش را بيشتر با من در ميان بگذارد.
31-گاهي باور كردن تمام حرفهاي همسرم برايم دشوار است.
32-احساسم را به همسرم نمي گويم، چون قاعدتاً خودش مي داند.
33- از نحوه ي گفتگو، ميان خودمان بسيار راضي هستم.
34- هيچ وقت احساسات بدي را كه نسبت به همسرم دارم به او نمي گويم چون مي ترسم عصباني شود.
35- همسرم هميشه شنونده خوبي است.
36- معمولاً براي تمام كردن بحث و جدلف من خيلي زود كوتاه مي آيم.
37- نظر من و همسرم درباره راه حل اختلافاتمان خيلي تفاوت دارد.
38- هنگام بحث درباره مشكلات، احساس مي كنم همسرم مرا درك مي كند.
39- هنگامي كه مشكلي داريم، مي توانم آنچه را كه موجب رنجشم شده است به همسرم بگويم.
40- گاهي بر سر مسايل بي اهميت يك بحث و جدل جدي داريم.
41- حاضرم براي اجتناب از درگيري با همسرم، هر كاري بكنم.
42- گاهي احساس مي كنم جرو بحث من و همسرم بي پايان است و راه حلي ندارد.
43- وقتي اختلاف نظر داريم، احساساتمان را صريحاً باهم در ميان مي گذاريم و تصميم مي گيريم كه آن را چگونه حل كنيم.
44- اغلب احساس مي كنم كه همسرم، اختلافاتمان را جدي نمي گيرد.
45- بحثهاي ما غالباً با اين احساس به پايان مي رسد كه من باعث ايجاد تمام مشكلات بوده ام.
46- گاهي آرزو مي كنم كاش همسرم در پول خرج كردن بيشتر دقت مي كرد.
47- در مورد نحوه خرج كردن پولمان، هميشه توافق داريم.
48- در حل و فصل امور مالي ، مشكل داريم.
49- از تصميماتي كه در مورد ميزان پس انداز مي گيريم، راضي هستم.
50- من و همسرم از قرضهايمان با خبريم و در اين مورد مشكلي نداريم.
51- براي اين كه مخارج خانه دچار بي برنامگي نشود، آنها را يادداشت مي كنيم.
53 من و همسرم در مورد خريدهاي ضروري توافق نداريم.
52- من وهمسرم درباره پول خرج كردن يكديگر توافق نداريم.
54- يكي از ناراحتيهاي من اين است كه بدون اجازه همسرم نمي توانم پولي خرج كنم.
55- در مورد اين كه كدام يك از ما مسئول پول خرج كردن باشد، اختلاف داريم.
56- من و همسرم در مورد برقراري ارتباط و آمد و رفت با ديگران توافق داريم.
57- همسرم براي تجديد قوا و سرگرمي با من وقت و انرژي كافي دارد.
58- براي يك شب تنها نبودن ، حاضرم هر كاري بكنم.
59- از اين كه همسرم ، علايق يا سرگرميهاي كافي ندارد، نگرانم.
60- از مشاركت در ميهماني ها و رفت و آمدها به همراه همسرم، احساس راحتي مي كنم.
61- از مكان و نحوه ي گذاردن تعطيلات با خانواده ام، هميشه راضي هستم.
62- در سفرها و تعطيلاتمان به من خوش مي گذرد.
63- از اين كه من و همسرم در اوقات فراغت مان به قدر كافي باهم نيستيم، ناراحتم.
64- به ندرت بدون همسرم، به من خوش مي گذرد.
65- با همسرم درباره سرگرميهاي مشترك يا جداگانه توافق داريم.
66- از ميزان محبتي كه همسرم به من دارد، كاملاً راضي هستم.
67- ما سعي مي كنيم رابطه جنسي خود را ، جالب و لذت بخش نگه داريم.
68- مي ترسم از لحاظ جنسي براي همسرم جالب نباشم.
69- گفتگو با همسرم در مورد مسايل جنسي برايم آسان و راحت است.
70- گاهي نگرانم كه مبادا همسرم، درباره ارتباط جنسي خارج از رابطه زناشويي فكر كند.
71- رابطه جنسي ما، برايم ارضاء كننده و رضايت بخش است.
72- از نشان دادن محبت به همسرم اكراه دارم، چون غالباً به عنوان تمايل به رابطه جنسي ، سوء تعبير مي شود.
73- گاهي از اين كه علاقه جنسي همسرم مانند من نيست، نگران هستم.
74- از تصميماتي كه درباره تنظيم خانواده يا تعداد فرزندان مي گيريم، راضي هستم.
75- گاهي رابطه جنسي من و همسرم رضايت بخش نيست.
76- در خانواده ما، پدر به قدر كافي وقت صرف فرزندان مي كند.
77- از نحوه ي مشاركت در مسئوليت هاي مربوط به بزرگ كردن فرزندانمان راضي هستم.
78- در مرود نحوه ادب كردن فرزندانمان با هم توافق داريم.
79- بچه هايمان يكي از از منابع عمده ي مشكلات، در رابطه ما هستند.
80- در مرود تعداد مطلوب فرزندان توافق داريم.
81- ظاهراً همسرم به بچه ها بيش از رابطه زناشويي اهميت مي دهد، و اين مرا ناراحت مي كند.
82- داشتن فرزند، من و همسرم را به هم نزديك تر كرده است.
83- من و همسرم در مورد تربيت مذهبي فرزندانمان، توافق داريم.
84- بچه ها مانمع از آن هستند كه من و همسرم با هم درد دل كنيم.
85- يكي از مشكلات ما ، توافق بر سر اين است كه چقدر بايد براي بچه ها مايه بگذاريم.
86- بعضي از دوستان يا اقوام كارهايي مي كنند كه باعث تيرگي رابطه زناشويي ما مي شود.
87- مدت زماني كه با اقوام و دوستانمان صرف مي كنيم، كافي است.
88- فكر مي كنم همسرم بيش از حد با خانواده خود رابطه دارد و يا اين كه بيش از حد تحت تاثير آنهاست.
89- از صرف وقت با بعضي از خويشاوندان يا اقوام همسرم، لذت نمي برم.
90- همسرم تمام دوستان مرا دوست دارد.
91- گاهي همسرم، بيش از اندازه وقتش را با دوستانش مي گذراند.
92- احساس مي كنم كه والدين ما ، بيش از حد ما انتظار توجه يا كمك دارند.
93- احساس مي كنم كه والدين ما مشكلاتي را در زندگي مشترك ما ايجاد مي كنند.
94- من واقعاً از گذراندن اوقات با تمام دوستان همسرم، لذت مي برم.
95- از اين كه همسرم اوقاتي را با دوستان جنس مخالف صرف كند، آزرده مي شوم.
96- اگر زن و مرد هر دو شاغل باشند، شوهر بايد به اندازه زن كارهاي خانه را انجام دهد.
98- در خانواده ما، زن نبايد خارج از منزل كار كند مگر ضرورت مالي ايجاب كند.
99- در زندگي مشترك ما، زن بايد ميل بيشتري به دنباله روي از خواسته هاي شوهر داشته باشد.
100- حتي اگر زن خارج از خانه كار مي كند، باز هم بايد مسئوول اداره خانه باشد.
101- در زندگي ما، شوهر رهبر خانواده است.
102- به نظر ما، شغل شوهر هميشه مهمتر از شغل زن است.
103- اگر بچه هاي كوچك در خانواده باشند، زن نبايد بيرون از خانه كار كند.
104- در خانواده ما، شوهر بايد اكثر تصميمات مهم را بگيرد.
105- زن بايد در مورد تصميمات مهم، قضاوت هاي شوهر را پذيرفته و به آنها اعتماد داشته باشد.
106- داشتن ايمان كامل به بعضي از تعاليم مذهبي براي من دشوار است.
107- معتقدم كه همسرم بايد در مسايل مذهبي مثل من فكر كند.
108- در ميان گذاشتن ارزش هاي مذهبي، به رابطه ما كمك مي كند.
109- بخش مهمي از توجه و اداي وظايف من نسبت بله همسرم، به خاطر اعتقادات مذهبي است.
110- من و همسرم در مورد نحوه عمل به اعتقادات مذهبي مان اختلاف داريم.
111- عبادت كردن همراه همسرم ، براي من مهم است.
112- شركت در فعاليتهاي مشترك مذهبي، بخشي از برنامه زندگي ماست.
113- احساس مي كنم با دوست داشتن همسرم، بهتر مي توانم عشق به خودا را درك كنم.
114- من وهمسرم در مورد بعضي از تعليم مذهبي اختلاف داريم.
115- من وهمسرم به خاطر عقايد مذهبي مان، احساس نزديكي بيشتري مي كنيم.
پيوست3
فرم تجديد نطر شده مقياس سازگاري زناشويي(RDAS)
اكثر مردم در روابط خود اختلافاتي دارند . لطفاً در مقابل هر يك از عبارات زير ميزان توافق يا عدم توافق خود با همسر تان را با گذاردن عدد مناسب در مقابل ان مشخص كنيد. لطفاً قبل از كامل كردن پرسشنامه با همسر خود درباره آنها صحبت نكنيد.
موضوعات و مسائل مذهبي
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
ابراز محبت
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
روابط جنسي
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
رعايت عرف(رفتارصحيح يا مناسب)
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
مقاصد، هدفها و چيزهاي مهم
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
تصميمات شغلي و تحصيلي
5=توافق دائم داريم 4= تقريباً توافق دائم داريم 3 = گاهي توافق داريم 2= اغلب اختلاف داريم 1= تقريباً هميشه اختلاف داريم 0= هميشه اختلاف داريم
لطفاً با استفاده از مقياس نمره گذاري زير مشخص كنيد كه هر يك از موارد زير چند وقت يكبار بين شما و همسرتان رخ مي دهد.
7- چند وقت يكبار به فكر طلاق،جدايي،يا پايان دادن به رابطه خود افتاده ايد و يا درباره آن بحث كرده ايد؟
1-هميشه 2- تقريباًهميشه 3- اكثر اوقات 4- معمولاً 5- بندرت 6- هرگز
8- آيا اتفاق افتاده كه از ازدواج خود متاسف باشيد؟
1-هميشه 2- تقريباًهميشه 3- اكثر اوقات 4- معمولاً 5- بندرت 6- هرگز
9- چند وقت يكبار شما و همسرتان دعوا مي كنيد؟
1-هميشه 2- تقريباًهميشه 3- اكثر اوقات 4- معمولاً 5- بندرت 6- هرگز
10- چند وقت يكبار شما و همسرتان اعصاب يكديگر را خرد مي كنيد؟
1-هميشه 2- تقريباًهميشه 3- اكثر اوقات 4- معمولاً 5- بندرت 6- هرگز
موارد زير چند وقت يكبار بين شما و همسرتان رخ مي دهد؟
11-پرداختن به کارها و يا علايق علايق مشترك در خارج از خانه
1-هرگز 2- كمتر از يك بار در ماه 3- ماهي يك يا دو بار 4- روزي يك بار 5- بيش از روزي يك بار
12- يك تبادل نظر دلچسب و جذاب
1-هرگز 2- كمتر از يك بار در ماه 3- ماهي يك يا دو بار 4- روزي يك بار 5- بيش از روزي يك بار
13- به آر امي درباره چيزي گفتگو كردن
1-هرگز 2- كمتر از يك بار در ماه 3- ماهي يك يا دو بار 4- روزي يك بار 5- بيش از روزي يك بار
14- در يك پروژه يا برنامه همكاري كردن
1-هرگز 2- كمتر از يك بار در ماه 3- ماهي يك يا دو بار 4- روزي يك بار 5- بيش از روزي يك بار
پيوست 4
پرسشنامه محقق ساخته ويژگيهاي جمعيت شناختي
سن:جنسيت:مردزن
تحصيلات:درآمد:شغل:
-آيا تحت پوشش سازمان يا نهاد خاصي هستيد؟
خيربلي، لطفا توضيح دهيد.
در صورتي که مشکل جسمي، بيماري خاص يا معلوليت داريد، لطفا ذکر کنيد.
خيربلي، لطفا توضيح دهيد
در صورتي که در خانواده شما فردي با مشکل جسمي، بيماري خاص يا معلوليت و يا بستري شده وجود دارد، در مورد آن توضيح دهيد.
خيربلي، لطفا توضيح دهيد
در صورتي که سابقه مراجعه به مراکز مشاوره يا رواندرماني داشتهايد درمورد آن توضيح دهيد.
خيربلي، لطفا توضيح دهيد.
در صورتي که به هر دليلي به دادگاه خانواده مراجعه نمودهايد در مورد آن توضيح دهيد.
خيربلي، لطفا توضيح دهيد.
پيوست5
فرمت جلسات غني سازي روابط زناشويي
جلسه‌ي اول
اهداف: 1- معارفه2-اجراي پيش‌آزمون 3-برقراري ارتباط 4-آشنا کردن شرکتکنندگان با اصول و مقررات و اهداف جلسات، 5-گرفتن تعهد،
روند جلسه: ابتدا رهبر گروه خود را معرفي کرد. سپس در مورد آزمون و پرسشنامه‌ها براي اعضا توضيحاتي ارائه گرديد و اهميت آن و نحوه‌ي پاسخگويي توضيح داده شد و پرسشنامه اجرا شد.
سپس اعضاي گروه خود را معرفي کردند و تاريخجه مختصري از زندگي خويش (مدت ازدواج، تعداد فرزندان و شغل و ...) بيان نمودند. بعد از معارفه، رهبر گروه درباره‌ي مقررات گروه نظير رازداري، شركت در تمام جلسات و تعهد به ادامه‌ي كار و غيبت نكردن صحبت کرد. سپس از زوجها در مورد اثر ارتباطات زناشويي و نحوه‌ي تعاملات زوجين بر ايجاد احساس خوشبختي سوال ميشود و نظر چند نفر مورد بحث قرار گرفت. در ادامه رهبر گروه توضيحات تكميلي را در مورد اهميت نحوه ارتباط صحيح، در زندگي زناشويي ارائه کرد و تلويحاً اشاره شد كه بسياري از مشكلات زوجها از شيوه هاي نادرست ارتباط ناشي ميشود. از زوجها نيز خواسته شد مثالهايي در مورد چگونگي تأثير ارتباط نادرست بر ايجاد مشكلات زناشويي مطرح كنند.
سپس رويكرد غني‌سازي ارتباط براي اعضا معرفي شد و اهداف آموزش غني‌سازي ارتباط براي اعضا بيان شد. از اعضا تعهد و توافق گرفته شد كه در همه‌ي جلسات شركت كنند و تكليف ارائه شده را بخوبي اجرا كنند تا نتايج دلخواه بدست آيد. در پايان تكليف ارائه شده و جلسه جمع‌بندي ميشود و خاتمه مي‌يابد. قبل از خاتمه زمان جلسه بعدي يادآوري شد.
تكليف: اعضاء مكلف شدند فهرست سلسله مراتب هدفها را كه حاوي مهمترين اهدافي است كه مي‌خواهند در پايان جلسات به آن برسند، به صورت فردي فراهم كرده و درجلسه بعد در گروه ارائه دهند. همچنين در فاصله بين دو جلسه، به شيوه‌ي ارتباط با همسرشان(نحوه‌ي گفتگوي كلامي و رفتار غير كلامي) فكر كنند و در صورت امكان نقاط قوت و ضعف آن را يادداشت نمايند، همچنين شيوه‌هايي را كه به نظرشان مطلوب مي‌رسند، نيز يادداشت كنند و در جلسه بعد ارائهكنند. بدين منظور كاربرگ شماره 1، ارائه شد و از اعضا خواسته شد تا آن را تا جلسه بعدي تكميل نمايند و همراه بياورند.
جلسه‌ي دوم
اهداف: 1-مرور تكاليف جلسه‌ي قبل، 2-آموزش مهارتهاي صحبت كردن و مذاكره به عنوان مهارت بنيادي اول، 3-مدلسازي تكنيكها براي اعضاء.4- ارائه تکليف
روند جلسه: ابتدا تكاليف جلسه‌ي قبل مرور شد. از اعضاء خواسته شد آنچه را مي‌خواهند در پايان جلسات بدان برسند توضيح دهند و اهداف نامربوط اصلاح و اهداف مرتبط بزرگنمايي شد. سپس يادداشتهايشان در مورد شيوه‌هاي ارتباطشان بررسي شد و شيوه‌هاي مطلوب ذكر شد و در مورد تأثير واهميت غني‌سازي روابط در اين شيوه‌ها و صحبت شد. آنگاه مهارتهاي مذاكره و گفتگو بعنوان اولين گام مطرح شد. از اعضاء درخواست شد در مورد اقسام شيوه‌هاي مذاكره و گفتگوي زن و شوهر‌ها مثال بزنند و بگويند چگونه نحوه‌ي صحبت كردن اشتباه منجر به ايجاد سوء تفاهم و مشكل و رنجش در روابط زناشويي ميشود. از اعضا خواسته شد يك موقعيت بحث در زندگي عادي‌شان را كه در گذشته رخ داده بازسازي كنند و ايراداتي را كه به نظرشان مي‌رسد بيان كنند. سپس رهبر گروه شيوه‌هاي صحيح صحبت كردن، گوش دادن فعالانه، شفاف‌سازي و رفع ابهام، اطمينان از درك منظور طرف مقابل و نحوه‌ي هدايت كردن جريان بحث و گفتگو را توضيح داد. هر تكنيك از طريق مدلسازي توسط رهبر به شيوه‌ي گفتگو با يك نفر براي اعضا تفهيم شد تا اعضا با هر تكنيك آشنا شوند و نحوه‌ي بكارگيري آن را ياد بگيرند. در ادامه اعضا دو به دو اين شيوه‌ها را تمرين كردند. در پايان جلسه جمع‌بندي شده و تكليف و زمان جلسه بعد مشخص شد.
تكليف: از مراجعان درخواست شد تا جلسه آينده حداقل 4 بار و هر بار به مدت نيم ساعت و در هر روز حداكثر يك بار در مورد يك مسئله‌ي زندگي خود صحبت كنند و تكنيكهاي اين جلسه را بكار گيرند. يادآوري شد که بهتر است در شروع، از بحث بر سر مسائلي كه منشأ اختلاف زيادي است و زوج اختلاف نظر و مناقشه قبلي در مورد آن داشته‌اند پرهيز شود. اعضا بايد تجربه‌ي خود را از اين نيم ساعت يادداشت كنند و ميزان موفقيت خويش را در بكارگيري اين مهارتها ارزيابي نمايند و احساسات همراه با آن را ذكر كنند و در جلسه بعد به گروه بياورند. بدين منظور كاربرگ شماره‌ي 2 توسط اعضا تكميل شد.
جلسه‌ي سوم
اهداف: 1- مرور تكاليف جلسه قبل2- آموزش مهارت خود ابزاري (مهارت دوم) 3- آموزش مهارت همدلي (مهارت سوم)4- مدل سازي مهارتها 5- ارائه تکليف
روند جلسه: ابتدا تكاليف جلسه قبل مرور شد و از اعضا خواسته شد تجربه‌ي خود را در مورد بكارگيري مهارتهاي مذاكره و گفتگو بيان كنند. ايرادات رفع شد و بازخورد لازم ارائه گرديد.
سپس مهارت خودابرازي معرفي گرديد و براي اعضا توضيح داده شد كه چگونه در مقابل همسرشان و ديگران نيازها و تمايلاتشان را ابراز كنند و خواسته‌هاي خود را بروز دهند و در مورد منابع استرس و احساسات خود به راحتي صحبت كنند به طريقي كه كمترين احتمال ايجاد واكنش‌هاي دفاعي، اضطراب، خصومت و تعارض وجود داشته باشد و بيشترين احتمال فراخواني درك همدلانه، همكاري و حمايت وجود داشته باشد. بدين منظور از اعضا درخواست ميشود كه مثالهايي از زندگي خود بياورند كه در آن در پي مطرح كردن خواسته يا انتقادي بوده‌اند و واكنش شريك و همسرشان و همچنين احساس خود را در آن لحظه تشريح كنند. از اعضا خواسته شد ميزان رضايت خود را از روشي كه بكار گرفته بودند، بيان كنند و ايرادات احتمالي كه به ذهنشان مي‌رسد بيان كنند. سپس مهارت ابرازگري به شيوه‌ي گفتگو با يكي از اعضا مدلسازي شد. از اعضا درخواست شد مثالي بزنند كه در آن احساس، خواسته يا انتقادي دارند و مطرح كردنش برايشان سخت است. سپس رهبر اين خواسته را با بکارگيري مهارتهاي ذکر شده در آن جلسه با اشاره به موقعيت و زمينه‌ي مناسب براي مطرح كردن آن، احساس، خواسته يا انتقاد را با يكي از اعضا در ميان مي‌گذارد.
سپس اعضا موظف شدند موقعيت‌هايي را به خاطر آورده و دو به دو نسبت به مطرح كردن آن با كارگيري تكنيكهاي ابرازگري اقدام كنند. رهبر گروه ايرادات و روشهاي بهبود آنها را بيان کرد. در ادامه مهارت همدلي معرفي شد و تشريح ميشود كه همدلي ممكمل ابرازگري است و بايد در مقابل خودابرازي طرف مقابل، همدلي شود. اهميت همدلي بعنوان مهارتي كه موجب كاهش موقعيت‌هاي ناتمام، درك زناشويي بالا، افزايش صميميت و سازگاري و افزايش ميزان شادماني و لذت در زندگي تشريح شد وبراي اعضا توضيح داده شد كه همدلي در مقابل ابرازگري موجب ايجاد احساس لذت و صميميت ميشود و بخش قابل توجهي از نيازهاي هيجاني و روانشناختي وي را ارضاء مي‌كند. سپس مشاور مهارت همدلي را مدلسازي کرد. بدين صورت كه از يكي از اعضا خواسته شد كه احساس، نياز خواسته‌ها و يا انتقاد خود را مطرح كند، و با نشان دادن توجه و گوش دادن و انعكاس احساس و محتوي با وي همدل شد. همچنين يادآوري شد كه همدلي به معني پذيرش بي‌قيد و شرط محتوي كلام طرف مقابل نيست بلكه احترام و پذيرش احساس و سعي در درك عواطف و افكار طرف مقابل است، يعني اينكه بتوانيم خود را به جاي طرف مقابل بگذاريم. سپس از زوجها خواسته شد در جلسه، دو مهارت ابرازگري و همدلي را با هم اجرا كنند. يعني يك طرف سعي كند خود ابراز نمايد و طرف مقابل همدلي كند. در موارد لازم كمك و راهنمايي ارائه شد. سپس جلسه جمع‌بندي شده و تكليف جلسه بعد ارائه شد.
تكليف: اعضا مكلف شدند در فاصله‌ي دو جلسه مواردي را كه نياز به خودابرازي است يادداشت كنند و بنويسند در كدام موارد و در چه حالتي موفق به خودابرازي شدند. نحوه‌ي واكنش طرف مقابل را نيز بيان كنند و احساس خود را بعد از آن توضيح دهند. همچنين هر گاه طرف مقابل خودابرازي نمود سعي كنند همدلي نمايند و تجربه‌ي خود را يادداشت كنند. بدين منظور اعضا كاربرگ 3 را تكميل نمودند.
جلسه چهارم
هدف: 1- مرور تكاليف جلسه قبل، 2-آموزش مهارت حل تعارض به عنوان مهارت بنيادي چهارم، 3-مدلسازي مهارت براي اعضا4- ارائه تکليف
روند جلسه: ابتدا تكاليف جلسه قبل مرور شد و از اعضا درخواست شد كاربرگ‌هاي خود را گزارش نمايند و موارد خودابرازي و همدلي را براي اعضا بيان كنند. همزمان رهبر گروه و اعضا با همديگر مواردي را كه به نظرشان جاي بحث و اصلاح داشت ذكر کردند و توضيحات تكميلي داده شد. سپس در مورد مهارتهاي حل تعارض و تأثير آن بر زندگي زناشويي صحبت شد. رهبر گروه از اعضا درخواست کرد درباره‌ي موقعيت‌هايي كه تعارض پيش مي‌آيد و اقسام تعارضاتي كه در زندگي زناشويي خويش با آن مواجه شده‌اند صحبت كنند و واكنش‌هاي خود و يا ساير افراد را به اين موقعيتها توضيح دهند. درادامه در مورد عوامل مؤثر بر مديريت تعارض(1-رفتارهاي آموخته شده از خانواده، 2- رفتارهاي آموخته شده از الگوهاي نقشي و ديگران مهم 3-پايگاه اجتماعي، 4- نقشهاي اجتماعي نانوشته، 5-تفاوتهاي جنسيتي) صحبت نمود. آنگاه از حاضرين در مورد مهارتهاي حل تعارض و شيوه‌هاي مقابله با تعارض كه به ذهنشان مي‌رسد سوال شد.
بازخوردهاي لازم را شد و شيوه‌هاي درست را تأييد شدند. در ادامه رهبر گروه مهارتهاي مذاكره و گفتگو، ابرازگري و همدلي را مرور کرد و در مورد شيوه‌هاي مقابله با بحران و سبكهاي مقابله‌اي (هيجان‌مدار، مسئله‌مدار) براي اعضا توضيح داده شد. اعضا خواسته شد موقعيت‌هايي را كه قبلاً مثال زده بودند دوباره مرور كرده و نحوه‌ي مقابله‌ي خود را تشخيص دهند. آنگاه از حاضرين خواسته شد يك موقعيت توأم با تعارض را در زندگي زناشويي مثال بزنند. سپس از طريق مرور مهارت مذاكره و گفتگو، ابرازگري و همدلي به اعضا ياد داده شد يك موقعيت تعارض‌آميز را به صورت يك موقعيت عادي كه يك طرف خود ابرازي مي‌كند و طرف ديگر موظف است همدلي نمايد، بازآفريني كنند. در اين فرآيند مهارتهاي بحث و گفتگو مانند گوش دادن فعال، توجه به مخاطب، شفاف‌سازي و اطمينان از درك صحيح منظور طرف مقابل، جمع‌بندي و انعكاس محتوا و انعكاس احساس به كار گرفته مي‌شوند.
مدلسازي بدين صورت انجام شد كه مقوعيتي را كه مثال زده بودند و موجب تعارض شده بود، به صورت ابرازگري(احساس، درخواست و انتقاد) بازگويي کردند و از طرف مقابل خواسته شد که سعي كند همدلي نمايد، و اعضا نيز از طريق مشاهده با اين روند آشنا مي‌شدند. سپس از يكي از اعضا خواسته شد يک موقعيت را با بکارگير مهارت خودابرازي بيان كند و اين بار خود رهبر همدلي نمود، سپس نكته‌ي مورد مناقشه كشف شد و از طريق مهارت بحث و مذاكره، گفتگو در اين مورد بين دو طرف صورت گرفت. اعضا نيز موظفند شدند دو به دو اين فرآيند را تكرار كنند. در اين بخش نيز نظارت و بازخورد ارائه شد. در نهايت جلسه جمع‌بندي شده و تكليف ارائه شد.
تكليف: اعضا موظف شدند در فاصله‌ي بين دو جلسه حداقل 4 مورد موقعيت تعارض‌آميز را يادداشت كرده و نحوه‌ي مقابله با آن را تشريح كنند. همچنين سبك مقابله‌اي خود را تشخيص داده و ذكر كنند و نحوه‌ي بكارگيري مهارتهاي آموخته شده را در اين فرآيند شرح دهند و جلسه‌ي بعد همراه بياورند. بدين منظور كاربرگ 4 تكميل گردد.
جلسه ي پنجم
هدف: 1- مرور تكليف جلسه‌ي قبل، 2- آموزش مهارت آماده‌سازي و تسهيل 3- مدلسازي براي اعضا4- ارائه تکليف
روند جلسه: ابتدا از اعضا درخواست شد تكاليف جلسه‌ي گذشته را ارائه دهند. تقويت‌‌هاي لازم ارائه شد و در موارد لازم نكات قوت را برجسته شده و اصلاحات لازم براي بهبود و ارتقاي مهارت حل تعارض ارائه شد. در ادامه از اعضا خواسته شد تا مثالي از اين موقعيت تعرضآمميزي ذکر کنند که با مهارتهايي که تا کنون آموختهاند نتوانستهاند با آن مقابله کنند و از اعضا پرسيده شد در اين موارد چه بايد كرد؟ توضيح داده شد که روشهايي كه تاكنون آموخته شده‌اند نمي‌توانند كاملاً به حل مسئله كمك كنند. در اينجا از مهارت جديدي به نام آسان‌سازي و تساهل صحبت شد و براي اعضا معرفي شد. شرح داده شد كه در اين مهارت سعي ميشود از مارپيچ نزولي ارتباط منفي- منفي جلوگيري شود و اين سبك تعامل توضيح داده شد. در ادامه در مورد بازيهاي برنده- برنده، برنده- بازنده و بازنده- بازنده براي اعضا صحبت شد. سپس در مورد بحران در تعاملات و اين كه چگونه يك موقعيت توأم با تعارض تبديل به يك بحران ميشود توضيح داده شد. در واقع نقطه‌ي برش و اين که چگونه ميتوان بحث را قبل از رسيدن به حد بحران و رنجش متوقف نمود، آموخته شد. براي نيل به اين منظور از زوجها خواسته شد مثالهايي از زندگي خويش و ديگران بياورند كه يك بحث تبديل به بحران زناشويي شده است. در ادامه در مورد پيام ت. ا. ت. پ (تعريف و توصيف مسئله يا موضوع، ابزاراحساسات در مورد مسئله، تصريح و شفاف‌سازي خواسته‌ها و بيان پيامدهاي ناشي از عدم اجابت خواسته‌ها- يعني اگر آنچه مي‌خواهم انجام نشود چه اتفاقي مي‌افتد؟-) صحبت شد. سپس از اعضا خواسته شد مثال ذكر شده قبلي را به صورت پيام ت. ا. ت. پ بازگويي كنند. در ادامه رهبر گروه گام بعدي يعني تشخيص، نقطه‌ي برش يا Stop را توضيح دهد، بدين صورت كه هر گاه در جريان تعارض و بحث به مرحله‌اي رسيديم كه عواطف و احساساتمان بر محتواي گفتگو تأثير گذاشت و يا درك كرديم كه طرف مقابلمان چنين حالتي پيدا كرده، بحث را با همدلي خاتمه ببخشيم و ادامه آن را به زمان ديگري موكول كنيم. يعني اگر تشخيص داديم كه با عصبانيت و تعصب بحث مي‌كنيم و تا حدودي فرآيند بحث از جريان عقلاني خارج شده گفتگوي خود را به زمان ديگري موكول كنيم، اولين نشانه‌ي اين حالت است كه توان همدلي و درك عواطف طرف مقابلمان را از دست مي‌دهيم، يعني مانند سابق قادر به هم حسي و هم‌فكري با طرف مقابل نيستيم.
همچنين اين حالت در طرف مقابلمان نيز بايد تشخيص دهيم، بدين صورت كه اگر بعد از 2 بار ابرازگري از طرف مقابل همدلي دريافت نكرديم، نشان‌دهنده‌ي اين است كه بحث از حالت سالم خارج شده و بايد ادامه‌ي آن به زمان ديگري موكول شود. رهبر گروه براي تكميل اين مبحث از مهارتهاي هوش عاطفي (EQ) صحبت نمود و دو بعد بسيار مهم آن -يعني درك و كنترل عواطف خود و درك عواطف ديگران- را براي اعضا توضيح داده شد. اين دو بعد در تشخيص نقطه‌ي برش نقش اساسي دارند. در ادامه رهبر اين مهارت را براي اعضا مدلسازي نمود. بدين صورت كه سعي شد مشكلي طرح شود و با يكي از اعضا بر سر آن بحث شود، طرف مقابل بايد ميتوانست تشخيص دهد كه چه زماني از مسير بحث سالم خارج شده است و بحث را متوقف كند. اما در مسائلي كه هر دو طرف حتي با در نظر گرفتن شرايط بحث سالم و مذاكره نتوانند به نقطه‌ي مشتركي برسند، موظفند آن را به عنوان يك وضعيت ثابت و يك تمايز در نظر بگيرند، در چنين شرايطي هر يك از طرفين موظفند به شيوه تساهل و كنار آمدن با مسئله برخورد كنند و به جاي بحث بيشتر سعي كنند با آن بسازند. اين حالت مستلزم آن است كه هر دو طرف توافق كنند كه در اين نكته، هم راي نيستند و هر دو به رأي طرف مقابل احترام بگذارند و سعي كنند با آن بسازند. به اعضا يادآوري ميشود كه اين بدان معني نيست كه هرگز در مورد آن بحث نكنند، اگر يكي از طرفين نكته يا روش جديدي به ذهنش رسيد مي‌تواند مجدداً آنرا به همان شيوه كه تاكنون شرح داده شده مطرح كند، ولي بايد دقت كرد كه انرژي زيادي از زوج نگيرد و آنها در يك سيكل يا چرخه‌ي رفتاري تكراري نيفتند كه هر بار كسي بحث را پيش بكشد و آنها همين مسير را تكرار كنند و به نتيجها‌ي نرسند، بايد از احتمال وقوع اين چرخه‌ي نزولي آگاه بود. در نهايت جلسه جمع‌بندي شد و تكليف جلسه‌ي بعد ارائه شد.
تكليف: از اعضا درخواست شد در فاصله‌ي بين دو جلسه حداقل 4 بار بر سر موضوعي كه مورد اختلاف آنهاست بحث كنند و سعي كنند مهارت اين جلسه را به كار گيرند. اعضا موظف شدند تجربه‌ي خود را يادداشت كنند و نحوه‌ي بكارگيري مهارت تساهل را بنويسند، نحوه‌ي تشخيص نقطه‌ي برش را شرح دهند، نحوه‌ي موكول كردن بحث به زمان ديگر را بيان كنند و عواطف خود و طرف مقابلشان را ذكر كنند و جلسه بعد به گروه بياورند. بدين منظور كاربرگ شماره 5 توسط اعضا تكميل شد.
جلسه ششم
هدف: 1- مرور تكاليف جلسه‌ي قبل، 2- آموزش مهارت تغيير خود، 3- آموزش مهارت تغيير همسر، 4- مدلسازي مهارتها، 5- ارائه تكليف
روند جلسه: در ابتدا از اعضا درخواست شد تكاليف جلسه قبل خويش را ارائه كنند. اعضا ذكر کردند كه چگونه در جريان يك بحث توانسته‌اند نقطه برش را تعيين كنند و مواردي را كه تشخيص داده‌اند كه بايد با آنها بسازند و كنار بيايند ذكر كنند. در ادامه رهبر گروه در مورد مهارت تغيير و اصلاح خود براي اعضا صحبت مي‌كند و توضيح مي‌دهد كه اين مهارت فرد را قادر مي‌سازد كه رفتارهاي نامطلوب خود را برطرف سازد و رفتارهاي مطلوب را افزايش دهد. بدين منظور كاربرگ شماره 6 كه در آن رفتارهاي نامناسب و مناسب از ديد خود فرد و رفتارهاي نامناسب و مناسب هر شخص از ديد همسر نوشته شده تكميل شد. آنگاه از اعضا خواسته شد نظرشان را در مورد چگونگي ايجاد اين تغييرات بيان كنند. در ادامه در مورد سختي اين فرآيند و بسيار كند وتدريجي بودن آن صحبت شد. اعضا قانع شدند رفتار يا عادتي را كه فرد سالها با آن زيسته است چندان به آساني نمي‌توان تغيير داد و اين كار انرژي و زمان مي‌طلبد و فرد بايد در قبال خودش و همسرش متعهد به تغيير شود و كاملاً مسئوليت به سرانجام رسيدن آن را خودش بپذيرد. در مورد چگونگي شكل‌گيري يك عادت و اينكه چگونه يك رفتار بدون نياز به فكر كردن صورت مي‌گيرد براي اعضا صحبت شد تا سختي ايجاد يك تغيير در عادات بر ايشان كاملاً روش شود و نقش حمايتي همسر در اين ميان، شرح داده ميشود. در ادامه در مورد تقويت يك رفتار و افزايش ميزان وقوع رفتار مطلوب، همچنين ايجاد يك رفتار جديد صحبت شد و بيان شد كه ايجاد رفتار جديد و تقويت رفتار صحيح موجود، ساده‌تر از حذف رفتار ناصحيح است. در ادامه در مورد ده راهبرد اساسي که افراد براي ايجاد تغيير در خود، بايد آنها را بپذيرفت، صحبت ميشود. اين ده گام عبارتند از:
1- پذيرش مسئوليت فرآيند تغيير خود و نيل به يک تعهد دروني.
2- عيني کردن و شفاف نمودن تغييرات رفتاري مطلوب(آنچه ميخواهيم بدان برسيم).
3- استفاده از شيوه‌ي خود ارزيابي و نظارت دروني براي تحقق تغييرات.
4- درخواست از همسر براي کمک در جهت نيل به تغييرات، بعنوان نوعي نظارت بين فردي.
5- تعيين نوع نظارت بين فردي که مي‌بايست صورت بگيرد، يعني نظارت به صورت کلامي باشد يا غير کلامي، قبل از رفتار به حالت يادآوري، يا بعد از رفتار به حالت تذکري جهت اصلاح.
6- مشخص کردن شيوه‌ي دقيق نظارتي که همسر بايد انجام دهد طوري که در مقابل ان واکنش دفاعي ابراز نشود.
7- اجتناب از واکنش دفاعي يا توجيه کردن در مقابل تذکر و نظارت همسر. در عوض نشان دادن پذيرش و توجه به تذکر و گوشزد همسر.
8- هر گاه همسر شيوه‌اي غير از شيوه‌ي مورد توافق تذکر و نظارت نمايد، خودابرازي صورت گيرد و شيوه‌ي مورد توافق يادآوري شود.
9- هر گاه تغيير رفتار به شيوه‌ي مطلوب صورت گرفت و نياز به نظارت بيشتر نبود، در اين صورت همسر خود را آگاه سازيد تا به نظارت ادامه ندهد.
10- اگر در فرآيند تغيير رفتارتان موفق نبوديد، رفتار هدف را به صورت خرده‌هدفها و ريزتر تقسيم‌بندي نماييد و سعي کنيد هدف اصلي را بعنوان مقصد اصلي فراموش نکنيد، در اين حالت نيل به خرده هدفها و تغييرات رفتاري جزئي‌تر آسان‌تر خواهد بود.
در ادامه رهبر گروه در مورد نقش همسر در تغييرات رفتاري صحبت مي‌کند، بدين صورت که همانگونه که از 10 مورد مذکور پيداست، همسر نقش تعيين‌کننده‌اي در تغييرات رفتاري دارد و از اعضا خواسته ميشود روشهايي که براي کمک به تغييرات رفتاري همسر به ذهنشان مي‌رسد ذکر کنند. سپس رهبر در مورد 6 راهبرد اساسي که در کمک به تغيير همسر بايد مورد توجه قرار گيرند صحبت مي‌کند. اين 6 مهارت عبارتند از:
1- از روشن شدن نحوه‌ي کمک به همسرتان اطمينان حاصل کنيد.
2-اگر توافق کرده‌ايد ناظر به تغييررفتار باشيد، در انجام آن اکراه و دودلي نداشته باشيد.
3- زماني که همسرتان در شکل‌دهي رفتار جديد موفق شد، توجه نشان دهيد و قدرداني کنيد.
4-هر گاه همسرتان نتوانست در شکل‌دهي رفتار جديد موفق باشد، نقش پشتيبان و حمايت‌کننده داشته باشيد.
5-اگر همسرتان در دست‌يابي به رفتارهاي جديد و حذف رفتارهاي نامطلوب موفق نبود و شما از اين مسئله خسته و نااميد شديد، با استفاده از مهارتهاي يک تا 4 درباره‌ي اين موضوع با همسرتان صحبت کنيد. مطمئن شويد خود ابرازي به صورت کامل انجام داده‌ايد.
6-اگر همسرتان بخوبي در شکل‌دهي و ايجاد رفتار جديد موفق شد، توجه و پذيرش خود را ادامه دهيد و قطع نکنيد تا در ايجاد رفتارهاي ديگر و پيشروي بيشتر نيز موفق باشد و همسرتان درک کند که تغييرات رفتاري جديد نيز برايتان مهم است؛
سپس در مورد تعيين رفتارهايي که بايد ايجاد شوند يا حذف شوند براي اعضا صحبت شد و از اعضا خواسته شد در فاصله بين دو جلسه رفتارهاي مورد نظر براي تغيير را مشخص کنند.
در ادامه جلسه جمع‌بندي شده و تکليف ارائه شد.
تکليف: اعضا موظف شدند در فاصله‌ي بين دو جلسه با توافق و همفکري با همسرشان چند رفتار را که به نظرشان مي‌رسد نياز به ايجاد آن است و يا رفتارهاي نامطلوب را که بايد حذف شوند يادداشت کنند و 10 گام تغيير خود و 6 گام تغيير همسر را براي آن مشخص کنند و جلسه ي بعد همراه بياورند. اگر در فاصله‌ي بين دو جلسه شروع به تغيير نمودند فرآيند و نحوه‌ي آن را يادداشت کرده و احساس و تجربه‌ي خود را شرح دهند. بدين منظور کاربرگ شماره 7 تکميل توسط اعضا تکميل شد.
جلسه هفتم
هدف: 1- بررسي تکليف جلسه‌ي قبل، 2- مرور مهارتهاي آموخته شده تاکنون (7 مهارت)، 3-آموزش مهارتهاي انتقال و تعميم4- مدل سازي مهارتها 5- ارائه تکليف.
روند جلسه: ابتدا از اعضا درخواست شد تکاليف جلسه‌ي قبل خويش را ارائه دهند، رفتارهايي که اعضا تصميم به تغيير آن گرفته بودند مرور شد و 10 گام تغيير خود و 6 گام تغيير همسر براي هر کدام از اعضا بررسي شد و بازخوردهاي لازم ارائه شد و اصلاحاتي در برنامه‌هاي تغيير رفتار، به عمل آمد. در ادامه در مورد ميزان بکارگيري رفتارها و مهارتهاي آموخته شده در خارج از جلسات و در زندگي روزمره از اعضا سوال شد(از نظر شما اين مهارتها را به چه شکل ميتوان به صورت کامل وارد زندگي روزمره کرد؟). پس از پاسخ اعضاء، در مورد مهارتهاي انتقال و تعميم صحبت شد.
سه مولفه‌ي اصلي تعميم و انتقال توضيح داده شد که عبارتند از:
1-راهبردهايي را که تاکنون آموخته‌ايد در زندگي روزمره خود با همسرتان بکار بگيرد، حتي اگر از حالت و چهارچوب اصلي آن خارج شده باشيد.
2- حدالمقدور راهبردهاي آموخته شده را در تمام موقعيتها و با تمام افراد بکار گيرد.
3-هنگامي که مهارتهاي غني‌سازي را با افرادي غير از همسرتان بکار مي‌گيرد، اين عمل به صورت يک جانبه انجام ميشود، پس انتظار بازخورد متقابل نداشته باشيد. سپس در مورد محدوديتها و مزيتهاي کاربرد يک طرفه مهارتهاي غني‌سازي براي اعضا صحبت شد و اين که در اين فرآيند نياز به حوصله و دقت است ولي در بلندمدت باعث ميشود، افرادي که با ما در ارتباطند و وقت بيشتري را با آنها سپري مي‌کنيم، در کيفيت تعامل خود اصلاحات و بهبودهاي محسوسي نشان دهند. در ادامه در مورد، يازده راهبرد اساسي در مهارتهاي انتقال و تعميم براي اعضا صحبت شد و اين راهبردها شفاف‌سازي شدند و اطمينان حاصل شد که اعضا به خوبي آن را درک نموده‌اند. سپس با مخاطب قرار دادن يکي از اعضا اين مهارت مدلسازي شد. بدين صورت که تصور بر اين بود که فرد مخاطب با مهارتهاي غني‌سازي آشنا نيست و رهبر گروه با استفاده از اين مهارتها قصد شروع يک ارتباط يا يک بحث و گفتگو را دارد. سپس اعضا اين راهبردها را با هم تمرين نمودند. در نهايت جلسه جمع‌بندي شده و تکليف ارائه شد.
تکليف: اعضا موظف شدند در فاصله‌ي بين دو جلسه راهبردهاي انتقال و تعميم را به صورت کامل و در تمام تعاملات و محاوره‌هايشان به کار گيرند و 11 راهبرد ذکر شده را مورد توجه قرار دهند و تجربه و احساسشان را يادداشت نموده و جلسه بعد همراه بياورند. در اين گزارش بايد هم به موارد کاربرد موفقيت‌آميز و هم به موارد کاربرد ناموفق مهارت انتقال و تعميم در زندگي روزمره (در صورت وجود) اشاره شود. بدين منظور کاربرگ شماره 8 توسط اعضا تکميل شد.
جلسه هشتم
هدف: 1- بررسي تکليف جلسه‌ي قبل، 2- آموزش مهارت نگهداري و تداوم،3- مدل سازي مهارت 3- اجراي پس‌آزمون، 5- تعيين زمان مرحله‌ي پيگيري، 4- اختتام جلسات
روند جلسه: ابتدا از اعضا خواسته شد تکاليف جلسه‌ي قبل خود را ارائه کنند و رهبر بازخوردهاي لازم را ارائه نمود و نکات ضعف و قدرت نحوه‌ي بکارگيري مهارتهاي انتقال و تعميم را براي اعضا ذکر نمود. در ادامه از اعضا در مورد نحوه‌ي نگهداري و حفظ اين مهارتها در طول زندگي از سوال شد و پاسخهاي اعضا تقويت شد. آنگاه در مورد راهبردهاي نگهداري و تداوم مهارتهاي غني‌سازي، و اهميت آن براي اعضا صحبت شد. در ادامه در مورد 6 راهبرد اساسي در تداوم مهارتها، براي اعضا صحبت شد. اين راهبردها عبارتند از:
1- زمان خاصي در طول روز يا هر دو روز يکبار مشخص کنيد و در اين زمان در مورد ماهيت و کيفيت روابطتان با همسرتان صحبت کنيد و احساسات خود را با همديگر در ميان بگذاريد. از عواطف خود در طول روز و اينکه روز خود را چگونه و با چه اتفاقاتي سپري گرديد، چه مسائلي با ديگران و يا با همسرتان داشتيد صحبت کنيد.
2- در طول شبانه‌روز وقت خاصي را صرف تماس فيزيکي کنيد. طي اين زمان سعي کنيد به هم ابراز احساس نماييد و حتماً همديگر را لمس کنيد، کنار هم بنشينيد و در مورد خودتان صحبت کنيد.
3-در طول هفته زمان مشخصي تعيين کنيد و به صحبت در مورد مسائل مهم زندگي خود بپردازيد. سعي کنيد قبل از شروع موضوع را مطرح کنيد تا دو طرف فرصت فکر کردن داشته باشند.
4-سعي کنيد در طول هفته زمان مشخصي را با فرد يا افراد ديگري بگذرانيد و از اين زمان لذت ببريد.
5-هر گاه احساس کرديد که رابطه‌ي ايده‌آل و مطلوب با همسرتان نداريد، رابطه‌ي خويش را تحليل کنيد و به دنبال راهي بگرديد که کمتر درگير تعارض شويد. از طريق افزايش خودآگاهي و به کارگيري مهارتهاي هوش عاطفي و همدلي، حل تعارض و تسهيل سعي کنيد از تعارض اجتناب کنيد.
6-هر چند وقت يکبار جلسه‌ي تشکيل دهيد و در اين جلسه مرور مجددي به دوره‌اي که گذرانده‌ايد داشته باشيد و مهارتهاي آموخته شده را يکبار ديگر مرور کنيد و در مورد آن صحبت نماييد.
سپس جلسه با کمک اعضا جمع‌بندي شد و در مورد آزمون برايشان صحبت شد و پرسشنامه اجرا شد. در نهايت زمان جلسه‌ي پيگيري تعيين شد و از اعضا خواسته شد اگر مطلبي در نظرشان است بيان کنند. تک تک، جلسات دوره ارزيابي شد و از بازخوردها تشکر به عمل آمد. سپس زمان پيگيري تعيين شد و جلسه به پايان رسيد.
پيوست6
کاربرگها
-354965000
center571500
center889000
center127000
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
قیمت: 49٬000 تومان
