صفحه محصول - پروتکل گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر

پروتکل گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر (docx) 7 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 7 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر بر انعطاف پذیری کنشی و باورهای فراشناختی معتادین وابسته به مواد افیونی بود. نمونه پژوهش شامل 30 (15 نفر گروه آزمایش، 15 نفر گروه کنترل) از معتادین بود که به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود و به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از پرسشنامه انعطاف پذیری کنشی کانور و دیویدسون (2003) و پرسشنامه باورهای فراشناختی (30-MCQ) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس (مانکوا) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر باعث افزایش انعطاف پذیری کنشی و کاهش باورهای فراشناختی معتادین وابسته به مواد افیونی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد. کلیدواژگان: گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر، انعطاف پذیری کنشی، باورهای فراشناختی. نحوه اجرای پژوهش پس از مراجعه به مرکز ترک اعتیاد و نگهداری افراد مراجعه کننده مبتلا به سوءمصرف مواد و انجام هماهنگی های لازم با مسئولان مرکز خصوصی امید و کسب اجازه برای انجام پژوهش، و پس از هماهنگی های لازم با روانپزشک و روانشناس مرکز ترک، لیست بیماران مبتلا به سومصرف مواد مراجعه کننده طی 6 ماه گذشته (از اول بهمن ماه تا اخر تیرماه 1393) تهیه شد. بعد از مشاوره با روانشناس مرکز، افراد مبتلا به سوءمصرف مواد که در طی فرایند درمان انگیزشی بودند و با توجه به مصاحبه تخصصی و پارامترهای درمان 5 مرحله ای انگیزشی توسط روانپزشک و روانشناس مرکز، افراد وابسته به سوءمصرف موادی که در مرحله عمل و نگهداری بودند، شناسایی شدند. سپس با اجاز مرکز اتاقی جهت انجام جلسات درمانی برای دو ماه اجاره شد. پژوهشگر پس از اجازه افراد شرکت کننده در جلسات درمانی از مرکز تقاضای گرفتن فیلم از جلسات درمانی را نمود اما مسئول مرکز بنا به دلایل حقوقی موافقت نکرد. سپس با افراد مبتلا به سومصرف مواد، بصورت انفرادی مصاحبه به عمل آمد و سپس بصورت در دسترس و داوطلبانه 30 نفر از بیمار مبتلا به سومصرف مواد که داوطلب حضور در جلسات و روند پژوهش بودند انتخاب شدند و در گام بعدی از میان نمونه پژوهش بطور داوطلبانه 15 نفر از افرادی که توانایی حضور در جلسات درمانی در طی دو ماه مهر و آبان ماه را داشتند در گروه آزمایش و 15 نفر را در گروه کنترل که تحت درمان متادون بودند، گماشته شدند. سپس قبل از اجرای مداخله درمانی (گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر) در مورد گروه های آزمایش و کنترل، پیش آزمون انعطاف پذیری کنشی و باورهای فراشناختی اجرا شد. برنامه گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر بر اساس راهنمای عملی گروه درمانی ماردن، کروچ و دیکمنته، 2001، ترجمه ضیاالدین، حسینی فر، نوکنی و طوفانی، 1392 طی 15 جلسه 60 دقیقه ایی روی گروه آزمایش صورت پذیرفت. برنامه درمانی، هر هفته دو جلسه برگزار شد. پس از پایان جلسات پس آزمونی نیز در پایان مداخله بر روی هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید و مقرر شد تا جلسات گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر در فرصت مناسبی برای گروه کنترل اجرا شود. سپس نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جلسات گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر در این تحقیق گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر بر اساس راهنمای عملی گروه درمانی ماردن، کروچ و دیکمنته، 2001، ترجمه ضیاالدین، حسینی فر، نوکنی و طوفانی، 1392 طی 15 جلسه 60 دقیقه ایی بر روی گروه آزمایش افراد مبتلا به سوءمصرف مواد افیونی صورت پذیرفت. شرح جلسات به شکل زیر است: جلسه اول: مراحل تغییر هدف درمان: افزایش آگاهی: مفهوم رویکرد انگیزشی براي تغییر رفتار معرفی شد. این رویکرد به وسیله همه اعضاء بر پایه همدلی، پذیرش و احترام به تفاوت هاي فردي در نظر گرفته شد. در این رویکرد به طور واضح از رویارویی اجتناب شد و در خلال این جلسه قوانین گروهی مطرح و مدل مراحل تغییر بحث می شود. جلسه دوم: شناسایی ماشه چکان ها هدف درمان: کنترل محرک: در این جلسه درباره مفهوم ماشه چکان ها بحث شد. مراجعان، تمرینی جهت تعیین ماشه چکان ها انجام دادند. اعضاء گروه دربارة شیوه هایی که آن ها می توانند به طور موفقیت آمیز از ماشه چکان ها اجتناب نمایند یا آن ها را تغییر دهند بحث کردند. جلسه سوم: مدیریت استرس هدف: شرطی سازی تقابلی: مراجعان مثال هایی از زمان هایی که موقعیت هاي استر س آمیز بر رفتارشان تأثیر گذار بوده است را مطرح کردند. درمانگر مفهوم آرامش بخشی را توضیح داد. در کنترل استرس، بیماران براي انجام موضوع تمرینات متفاوت آرامش بخشی راهنمایی شدند و دست نویس مراقبه جهت انجام تمرینات در خانه در اختیارشان قرار گرفت. جلسه چهارم: پاداش به موفقیت ها هدف درمان: مدیریت تقویت: درمانگر توضیح داد که مراجعین اغلب آشنایی و علاقه اي به گام هاي کوچک اولیه منتهی به تغییرات رفتاري ندارند و تأکید کرد رفتارهایی پاداش داده می شوند که احتمال تکرار آن ها بیشتر است. بیماران موفقیت هاي گذشته را به منظور تمرین شناسایی موفقیت ها مشخص نمودند و به شناسایی پاداش هایی جهت گام هاي مثبت تغییر رفتار یا نگهداري آن پرداخته شد. جلسه پنجم: ارتباط موثر هدف درمان: شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: گروه در مورد روش هاي ارتباطی منفعل، پرخاشگر بحث کرد. درمانگر رئوس مطلب را براي ارتباط مؤثر مرور کرد و سپس بحث کردند که کدام یک از روش سالم ترین و موفق ترین بوده است. جلسه ششم: امتناع موثر هدف درمان: شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: درمانگر گروه را وادار به فکر کردن به مواقعی کرد که با موفقیت از پیشنهاد استفاده از داروها خودداري کرده اند. گروه مثال هایی از پیشنهادات واقعی استفاده از مواد را نوشت و درباره آن بحث کرد. درمانگر یک بازي با نقش را طرح ریزي کرد که در آن مراجعین سعی کردند شریک خود را به استفاده از داروها اداره نمایند. طرف مقابل فقط اجازه دارد که نه بگوید و از زبان بدن و آهنگ کلام براي مک به بیان امتناع به طور مؤثر استفاده کند. جلسه هفتم: کنترل انتقاد هدف درمان: شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: مراجعین در مورد این حقیقت که بیان کردند انتقاد اغلب تعارضات را بر می انگیزاند بحث کردند و این تعارضات با دیگران می تواند به ناکامی، خشم و سوسه مصرف منتهی شود. گروه عقایدي را به وجود می آورند که چگونه به طور مناسب انتقادها را اداره نمایند و همان طور چگونه به طور مؤثر به دیگران پسخوراند بدهند تا تعارضات برانگیخته نشود. جلسه هشتم: مدیریت یا کنترل افکار هدف درمان: کنترل محرک، شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: درمانگر به بارش فکري کمک می کند و در مورد مثال هایی از افکار ناسالم بحث می کند و افکاري که منجر به مصرف مواد می شوند را بررسی نمود. اعضاي گروه به آخرین نوبتی که مواد مصرف کرده اند فکر کردند و فرایند فکري که مصرف را تسهیل کرده بود به یاد آورند. درمانگر به گروه کمک کرد تا راه هایی براي مدیریت و هدایت مجدد افکار پیدا کرده و ابزارهایی براي کمک به این فرایند فراهم آورند. جلسه نهم: مدیریت هوس و وسوسه هدف درمان: کنترل محرک، شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: درمانگر بحث را در مورد هوس ها و انگیزه ها تسهیل کرد. گروه در مورد راه هایی براي اداره کردن هوس ها و انگیزه ها مثل آگاهی داشتن نسبت به هوس ها و انگیزه ها، مشخص کردن افکار ناسالم، تغییر موقعیت و صحبت با شخص ثالث بحث کرد. افراد مثال هایی ویژه از کارهایی که به هنگام هوس یا انگیزه مصرف انجام داده اند را نوشتند. جلسه دهم: شیوه های جدید اذت بردن از زندگی هدف درمان: کنترل محرک، شرطی سازی تقابلی و مدیریت تقویت: بیماران در مورد اینکه آیا می توانند فعالیت هایی که سابقاً توام با مصرف مواد بوده است را ادامه دهند، بحث کردند. گروه با بارش فکري اظهاراتی در مورد فعالیت هاي عاري از مواد، موانع احتمالی براي این فعالیت ها و راه حل هاي بالقوه براي این موانع را مطرح کرد. جلسه یازدهم: توسعه یک برنامه عملی هدف درمان: خودآزادسازی: درمانگر هر یک از موضوعات و ابزارهایی را که در جلسات قبل مطرح شده بود را مرور کرد که کدام روش و ابزار براي آن ها در اجتناب از مصرف مواد مفیدترین است و آن را با جزئیات به شکل یک برنامه عملی نوشت. درمانگر توضیح داد که برگشت دوباره به مراحل اولیه، یک بخش طبیعی تغییر رفتار است و تأکید می کند که یک لغزش به معنی شکست نیست. مراجعین دربارة مواردي که آن ها یا افرادي که می شناسد به هنگام تلاش براي تغییر رفتار به سمت مراحل اولیه تغییر برگشته اند، بحث کرد. بر پایه مراحل تغییر، گروه راه هایی براي بازگشتن به مسیر و تعهد دوباره براي تغییر بعد از یک لغزش را مطرح نمود. جلسه دوازدهم: تعهد بعد از لرزش هدف درمان: روابط یاری رسان: درمانگر به مراجعین جهت تکمیل یک تمرین که به تعیین شبکه هاي حمایتی و روابط کمک کننده از طریق یک نمودار که شامل نواحی متعددي است پرداخت، و درباره حمایت پزشکی، مذهب و دوستان بیماران و همین طور در مورد راه هایی که آن ها می توانند براي دیگران حمایت کننده باشند، بحث کردند. جلسه سیزدهم: حمایت اجتماعی هدف درمان: روابط یاری رسان: درمانگر توضیح داد که سال ها مصرف مواد باعث بی توجهی مراجعین به سایر نواحی زندگیشان شده است. تعیین این که کدام نواحی مورد غفلت قرار گرفته اند، اغلب مفید خواهد بود. جلسه چهاردهم: شناسایی نیازها و منابع هدف درمان: رهاسازی اجتماعی: بیماران یک ارزیابی کامل در مورد نیازها انجام دادند و در نواحی تحت کنترل، نواحی نیازمند بهبودي را معین کردند. محقق یک فرم منابع مختلف را بین اعضاء توزیع نموده و گروه را از طریق یک مثال که چگونگی ارتباط بین نیاز، منبع و نقش آن منبع در رفع نیاز را نشان می دهد، رهبري کردند. جلسه پانزدهم: مرور و خاتمه هدف درمان: خودکارآمدی و کنترل تقویت: بیماران موضوعاتی را که در جلسات قبلی مطرح شده است را مرور کردند. تسهیل گر در انتخاب بحث چگونگی تأثیر گروه بر مراجعین، انتظارات و موانع احتمالی براي حفظ کردن تغییر رفتار هدایت شد و درمانگر فضائل و موفقیت هاي هر یک از اعضاي گروه را مطرح نموده و سپس به آن ها کارت هایی داد که روي آن موفقیت ها نوشته شده بود. در پایان جلسات از دو گروه آزمایش و کنترل پس آزمون گرفته شد.